Zwangerschap behouden

Het is duidelijk. Dit kind is hoe dan ook welkom. Doordat je voorafgaand aan de geboorte weet dat er iets is met je kindje, kun je je nu gaan voorbereiden op dat wat mogelijk komen gaat. Je zult je waarschijnlijk geconfronteerd zien met meer onderzoek tijdens je zwangerschap. Ook je kraamtijd en de periode daarna zal hoogstwaarschijnlijk anders verlopen dan je vooraf had bedacht. Je zult het droombeeld dat je van deze zwangerschap en van dit kind had moeten loslaten, en moeten bijstellen naar de realiteit. Deze veranderingen doen iets met je.

Wanneer je bewust kiest de zwangerschap te behouden terwijl je zelf ziek bent kunnen jij of je naasten ook met verlies te maken krijgen. Deze informatie zie je binnenkort op deze site.

Naast de medische kant heb je ook met allerlei praktische zaken te maken. Je zult merken dat je na deze keuze ineens ook voor veel andere keuzes staat. Zaken waar je beter voorafgaand aan de geboorte van jullie kind over na kunt denken, zodat je goed voorbereid bent op dat wat komen gaat.

emoties

Het besluit een kind te laten komen in de wetenschap dat het een afwijking heeft, neem je niet lichtvaardig. Dit doe je vooral omdat je er van overtuigd bent dat dit de juiste keuze is voor dit kind en je gezin. Dat wil niet zeggen dat je je dan ook makkelijk aanpast aan deze nieuwe situatie. Je zult op zijn minst afscheid moeten nemen van het droombeeld een gezond kind te krijgen.

Iedereen zal dit verlies op een eigen wijze en in eigen tempo verwerken. Zorg daarin goed voor jezelf. Vind iemand waarmee je kunt praten, die luistert en je werkelijk hoort. Soms is dat je partner, soms juist absoluut niet. Er bestaat geen goede of slechte manier om dit te doen. Belangrijker is dat ieder zijn eigen weg hier in vindt, zonder elkaar daarbij onderweg uit het oog te verliezen.

opluchting en opzien tegen
Veel ouders ervaren opluchting, omdat er een duidelijk besluit ligt waar ze achter kunnen staan. Na alle chaos overheerst nu de rust. De blik is duidelijk gericht op de toekomst en zullen er voorbereidingen getroffen worden voor de komst van dit kind.

Naast de opluchting kunnen ouders ook erg opzien tegen de extra controle en wat er na de geboorte allemaal op hen af kan gaan komen. De zwangerschap en de periode daarna zullen zó anders worden dan vooraf gedacht, dat het een omschakeling in het denken vergt.

verlies en rouw
Hoewel sommigen het moeilijk zullen vinden om te erkennen, kun je je ook nu bevinden in een verlies- en rouwproces. Het is eigenlijk ook wel logisch; je bent de droom van een gezond kind verloren. Omschakelen naar de realiteit brengt verliesverwerking en rouw met zich mee. Voor de één zal dit een korte periode zijn, waarin de acceptatie van de situatie in zijn geheel mogelijk is gebleken. Sommigen zullen zichzelf in ieder geval naar buiten toe sterker willen voordoen dan ze daadwerkelijk zijn. En een deel van de ouders zal dit als chronische rouw ervaren. Zij ervaren elke dag opnieuw de verwerking van dit verlies. Je accepteert je kind wel, maar de beperkingen van je kind niet. Het is een zorg die nooit stopt. Bij ‘gewone’ rouw zul je zien dat de rouw eerst heftig is, later afzwakt en zich af en toe in alle hevigheid weer manifesteert. Bij chronische rouw blijft deze gelijk of vlamt op. Zeker naarmate de ouders zelf niet meer goed in staat zijn de zorg voor hun kind te organiseren, zie je een toename in verliesverwerking en rouw.

boosheid en jaloezie
Hoewel je je kind aanvaardt zoals het is, kan je boosheid voelen. Misschien ben je boos op de wereld, de reacties die je van anderen te horen krijgt en het onbegrip waarmee je je geconfronteerd ziet over jullie keuze. Boos op de afwijking of op de zwaarte van de dagelijkse zorg. Boos dat niets meer vanzelfsprekend is en alles doordacht en gepland moet worden. Dat betekent niet dat je je kind niet accepteert of er niet onvoorwaardelijk van houdt. De boosheid richt zich meestal niet op het kind zelf.

Jaloezie is ook een emotie die je liever niet erkend, maar alles overheersend aanwezig kan zijn. Jaloers op gezonde kinderen in je omgeving, op de blije zorgeloze gezinnen die je ziet. Jaloers op de ene vriendin die tegelijk met jou zwanger is, maar juist een moeiteloze zwangerschap heeft.

schuldgevoel en schaamte
Ouders zijn geneigd om de schuld bij zichzelf neer te leggen. Ze voelen zich misschien toch schuldig om hun keuze. Misschien hebben ze het idee dat ze iets (niet) hebben gedaan, en dat er daardoor een afwijking bij het kind of ziekte bij henzelf is ontstaan. Je kan je schuldig voelen naar je kind toe, zeker wanneer je ziet dat je kind het moeilijk heeft. Schuldgevoel kan verstikken, zeker als je dit binnenhoudt. Dus praat er over en uit je gevoel. Gevoelens als schaamte en schuldgevoel maken je verwerkingsproces complexer. Ze leiden je af van je daadwerkelijke verdriet en remmen het proces waar je in zit.

Soms schamen ouders zich voor de keuze de zwangerschap te hebben behouden. Ook geven anderen ouders soms het gevoel zich te moeten schamen of zich schuldig te moeten voelen. Niet zelden zien ouders zich geconfronteerd met harde uitspraken; ‘Ach, zo’n kind is toch niet meer nodig tegenwoordig?’ of ‘Heb je je niet laten testen tijdens de zwangerschap?’ De keuze van de ouders wordt niet begrepen en het wordt hen dus verweten dat ze tot deze keuze zijn gekomen. Het zijn woorden die hard binnen komen en kunnen het gevoel van schaamte en schuld versterken.

angst en twijfel
Angst is een logische emotie in dit proces. Die angst is net na de geboorte meer op het overleven van je kind gericht, zeker wanneer er lichamelijke afwijkingen spelen. Zal je kind het na de geboorte redden? Gaat de volgende voeding nu wel een keer goed? Angst voor complicaties die weer extra zorg met zich meebrengt. Wanneer je wat dat betreft meer rust hebt kan de angst zich op de toemkomst richten. Kan mijn kind straks gewoon naar school? Hoe krijgen we de zorg in de toekomst georganiseerd? Kinderen krijgen maakt je kwetsbaar. Wie een zorgintensief kind krijgt ervaart dat vaak extra.

Twijfel zal ook een emotie zijn die je tegen gaat komen. Doe je het wel goed? Heb je de juiste behandeling ingezet? Heb je de juiste zorgverlener of ondersteuning voor je kind gevonden? Wil je nog meer kinderen? Durf je dat aan en laat je je dan weer testen? Zoveel keuzes waar je telkens weer voor komt te staan en met regelmaat ook de twijfel of het de juiste keuze was.

dankbaarheid en trots
Ook nu kun je dankbaar zijn voor deze situatie en je trots voelen op je kind of op jezelf. Wat bijzonder dat juist dit kind bij jullie is gebleven. Je onderneemt misschien nu dingen die je vooraf nooit voor mogelijk had gehouden. Je voelt je dankbaar voor de levenslessen die je kind je laat zien.

Ook kun je trots voelen. Trots op het feit dat je kind er is. Trots op elke stap die gemaakt wordt, hoe klein of groot ook. Trots op je partner, die dit toch maar mooi samen met jou doet. Trots op je andere kinderen, die zich zo goed hebben aangepast aan de nieuwe situatie.

verbinding en afstoten
Wanneer je kiest voor het behouden van je zwangerschap kun je veel liefde ervaren en komt er vaak een sterk ‘wij gaan deze klus samen klaren’- gevoel naar boven drijven. Liefde voor je kind, liefde tussen jou en je partner, binnen je gezin, van familie en vrienden. Deze periode ervaren ouders vaak als heel hecht en in verbinding met elkaar, zeker wanneer jullie samen deze keuze hebben gemaakt en daar achter staan. Je wereld beperkt zich vaak ook echt even tot je gezin en misschien een kleine kring daar omheen.

Het tegengestelde kan ook gebeuren. We weten dat meer dan de helft van de stellen met een zorgintensief kind uiteindelijk uit elkaar gaat. Niet gek als je ook weet dat mannen en vrouwen zo anders verwerken. Wanneer een man niet huilt, betekent het niet dat hij geen verdriet heeft. Wanneer een vrouw emotioneel onderuit gaat, betekent het niet dat zij nooit meer overeind krabbelt. Ja, jullie zullen anders zijn door deze ervaring en er zal een nieuw evenwicht gevonden moeten worden. Blijf naast je eigen proces ook het proces van de ander zien.

Juist nu kun je ook het contact met vrienden of familieleden verliezen. Het kan zijn dat anderen het te moeilijk vinden om hier mee om te gaan, of dat ze zich geen houding weten te geven. Sommigen zijn het gewoon ronduit niet eens met jullie besluit. Voel bij jezelf hoeveel waarde je hecht aan het contact en of je de energie hebt om die banden aan te halen. Soms lukt dat namelijk en soms moet je ze laten gaan. Gelukkig worden vriendschappen of familieverbanden in tijden als deze ook juist hechter. Soms krijg je steun uit onverwachte hoek en blijkt nu net die ene persoon van wie je het het minst verwacht jullie enorm tot steun te zijn.

verwerking moeder

De band met het kind is er voor de moeder eerder dan voor de man. Jij draagt het kind, je voelt het bewegen. De band tussen jou en je kind is er al snel. Sneller dan bij je partner, die vaak de band pas werkelijk op kan gaan bouwen na de geboorte.

In verwerking loopt iedereen in eigen tempo een eigen traject. Toch kunnen we een aantal algemene zaken benoemen die vaak gezien worden. Het hoeft echter niet zo te zijn dat je alles herkent of dat het bij jou ook zo gaat.

emotionele reactie
Vrouwen laten in zijn algemeenheid een meer emotionele reactie zien wanneer zij horen dat er iets mis is met hun kind of henzelf. Van vrouwen wordt een dergelijke reactie ook makkelijker geaccepteerd dan van mannen. Wanneer mannen dergelijk nieuws verwerken geven ze vaak een meer instrumentele reactie; zij zullen gaan handelen. Deze twee reacties, emotioneel en instrumenteel, zijn beiden normale reacties op deze abnormale gebeurtenis.

emoties uiten
Vrouwen huilen makkelijker dan mannen, praten meer over dingen die hen bezighouden en zoeken vaak troost bij anderen. Het ventileren van die emoties is soms belangijker dan dat er oplossingen komen. Sommige vrouwen worden heel strijdbaar, terwijl anderen juist verslagen op de bank zitten.

verwerking
Wanneer de beslissing eenmaal is gevallen en er wordt gekozen voor het behouden van de zwangerschap kom je als het ware in het oog van de orkaan te staan. De rust keert voor korte tijd weer even terug en de chaos van de afgelopen periode zwakt af. Er komt ook storm aan, want de geboortedag komt dichterbij, wat ook een startschot kan zijn voor veel zorgen.

Wanneer het een heel onzekere start is, zijn de zorgen groot. Blijft mijn kind wel leven, drinkt hij of zij goed, welke behandelingen zijn er nodig? Krijgt mijn kind de zorg die wij wensen, hoe gaat het contact met verpleging en artsen? Het kan zomaar zijn dat er geen sprake is van een onbezorgde kraamtijd. Dat maakt veel ouders verdrietig en onzeker. Gelukkig gaat het niet altijd zo en krijgt je kind een sterke start zonder dat er veel ingrepen of behandelingen noodzakelijk zijn. Het spreekt voor zich dat je kraamtijd dan ook een stuk rustiger verloopt.

Moeders zijn net bevallen én aan het ontzwangeren. Daarnaast komt de borstvoeding op gang. Hormonen razen dus door je lijf en hebben een wisselwerking op je gemoedstoestand. Hierdoor ben je vaak extra emotioneel en gevoelig voor toon van gesprekken.

effect op je relatie
Deze situatie heeft een effect op je relatie. Wanneer je voor een keuze als deze gesteld wordt, ervaren veel mensen dit als een emotionele aardbeving waarbij je de brokstukken weer aan elkaar gelijmd moet zien te krijgen. In een proces als dit kun je dus makkelijk uit elkaar drijven.

Geen enkel mens verwerkt dit op dezelfde manier. De kans dat je partner dit anders verwerkt dan jij is dus sterk aanwezig. Schrik daar niet van. Het zegt niets over jullie band of de kracht van jullie relatie. Zorg er voor dat je elkaar de ruimte biedt om hierin je eigen weg te vinden, maar raak elkaar onderweg niet kwijt. Dreigt dit wel te gebeuren, dan kan het raadzaam zijn contact te zoeken met een onafhankelijke derde, zoals bijvoorbeeld een psycholoog. Meestal zijn een kort aantal sessies voldoende om jullie weer nader tot elkaar te brengen.

verwerking je partner

De meeste gezinnen zijn traditioneel van samenstelling; moeder, vader en eventueel al eerder geboren kinderen. We zijn ons er van bewust dat niet elk gezin aan deze samenstelling voldoet. Toch gaan we bij het bespreken van zaken die de partner aangaan uit van die traditionele rolverdeling, omdat deze het meeste voorkomt.

instrumentele reactie
Een proces als dit kent geen vast patroon. Iedereen zal dit op een eigen wijze doorlopen. Wel kunnen we uitgaan van een aantal standaard reacties die we met regelmaat zien. In het algemeen is er een duidelijk verschil tussen de beleving van vrouwen en mannen. Daar waar vrouwen in de regel meer emotioneel reageren, reageren mannen vaak meer instrumenteel; ze gaan handelen. Mannen uiten hun zorg en verdriet door hun partner op te vangen, organisatorische zaken op zich te nemen, volledige kostwinner te worden en zijn er vaak op een meer rationeel mee bezig. Deze twee reacties, emotioneel en instrumenteel, zijn beiden normale reacties op deze abnormale gebeurtenis.

andere verwerking
Dat mannen hun gevoelens minder uiten hebben ze vaak vanuit hun opvoeding meegekregen; echte mannen huilen niet. Mannen hebben er vaak ook minder behoefte aan om over emotionele zaken te praten dan vrouwen. Wel zie je vaker lichamelijke klachten toenemen in tijden van stress. Dat je je partner bijvoorbeeld niet ziet huilen wil niet zeggen dat er geen verdriet is. Mannen uiten hun verdriet op een andere manier. Wellicht merk je dat je partner minder geduld heeft, sneller boos of geïrriteerd is. Misschien zie je dat hij juist nu meer zorgtaken van je overpakt en jou probeert te ontzien of dat hij zich juist nu gaat storten op zijn werk.

Het is logisch dat zeker in deze periode je het verlies van een gezond kind sterk voelt. Het contrast tussen droom en realiteit kan erg groot zijn. Niet zelden zie je emoties die horen bij rouw; verdriet, ongeloof, boosheid, ontkenning. Veel mannen voelen zich machteloos wanneer de zorgen om het kind of hun partner groot zijn. Ze voelen zich onzeker. Ze vinden het vaak moeilijk om te zien dat hun partner het moeilijk heeft en kunnen door hun eigen emoties er misschien minder goed voor haar zijn dan ze zouden willen. Het is belangrijk dat je ook die gevoelens uit en deelt. Zo maak je de ervaring weer meer van jullie samen in plaats van twee losse sporen naast elkaar.

verwerking je kinderen

De kinderen die jullie misschien al hebben zijn ook partner in dit geheel. Hoe jong ook, zij zullen geraakt en beïnvloed worden door de beslissing die jullie nu hebben gemaakt. Wanneer je daar ruimte toe ziet, betrek ze dan bij wat er nu speelt. Uiteraard stem je daarbij je woorden af op hun leeftijd. Een peuter zul je anders benaderen dan een puber. Stop je eigen zorgen niet weg, maar leun ook niet te veel op je kinderen. Er zijn vast volwassenen in je omgeving die je tot steun kunnen en willen zijn. Denk niet te snel dat je kinderen er te jong voor zullen zijn om echt te begrijpen wat er is of dat het toch wel langs ze heen zal gaan. Kinderen zijn gevoelig voor sfeer en spanning en begrijpen meer dan je verwacht.

geef correcte informatie
Kinderen hebben behoefte aan duidelijkheid en eerlijke informatie. In sommige gevallen heb je al verteld dat er een baby in je buik zit. Je was eerst blij en enthousiast. Nadat je dit teleurstellende nieuws hebt ontvangen huil je misschien vaker dan normaal. Zonder context kan je peuter de schuld van jouw tranen bij zichzelf leggen. Wanneer je uitlegt dat je verdrietig bent omdat er iets met de baby in je buik niet goed is, of omdat je zelf heel erg ziek bent, haal je die lading weg. Je kunt onverwacht heel mooie gesprekken hebben met je kinderen over dit soort zware onderwerpen.

Vertel je kinderen welke afwijking of aandoening er speelt. Laat hen eens zien wat dat in dagelijkse zorg met zich mee zal brengen. Ken je ervaringsdeskundigen? Laat de kinderen eens een middagje met elkaar spelen. Neem ze mee naar een spreekuur en laat de arts ze uitleggen wat er is en wat ze kunnen verwachten en waar ze ook aan een professional hun vragen kunnen stellen. Kortom, geef correcte en volledige informatie.

open sfeer
Creëer een open sfeer, waardoor er ruimte ontstaat voor je kind om over de situatie te praten. Zij krijgen te maken met een broertje of zusje met een afwijking, en dat is ook voor hen een aangrijpend proces. Misschien is moeder ernstig ziek. Ook dat zet hun wereld zoals zij het kennen op zijn kop en maakt het ze onzeker. Een open sfeer draagt er toe bij dat ze hun zorgen delen.

luister naar je kind
Wanneer je kind vragen stelt, hoor ze dan ook. Luister naar wat je kind wil weten en geef daar dan zo volledig en eerlijk mogelijk antwoord op. Kinderen kunnen heel open en direct in hun vragen zijn. Dat is als ouders soms best confronterend. Het is niet erg als ze je tranen zien, maar leg wel uit waarom die er zijn.

Het mooie van kinderen is ook dat ze alleen de vragen stellen die op dat moment in hun hoofd zitten. Na een uitleg die voor hen voldoende is gaan ze vaak ook meteen weer spelen. Die schakeling is voor het kind heel logisch, maar voor ouders soms lastig. Volg je kind. Als het meer vragen heeft komt het echt wel weer bij je terug.

patiëntenrechten; wat moet, wat mag?

De wet acht kinderen onder de achttien jaar niet zelfstandig. Kinderen staan onder gezag, dat meestal bij hun ouders ligt. Zij vertegenwoordigen de rechten van hun kind. Daarnaast hebben ouders de plicht hun kind te verzorgen en op te voeden. De wet die de patientenrechten van kinderen behandelt verdeelt kinderen tot 18 jaar in 3 groepen; jonger dan 12 jaar, 12-16 jaar en 16-18 jaar. De betrokkenheid en inspraak van het kind zal steeds meer toenemen naarmate het kind ouder wordt. Omdat we er van uit gaan dat op deze site vooral ouders zijn die informatie willen over hun pasgeboren baby, zullen we hier alleen ingaan op de patiëntenrechten voor kinderen tot 12 jaar. Wil je toch meer lezen dan is dit een duidelijke folder.

jonger dan 12 jaar
Wanneer een kind jonger dan 12 jaar is, is toestemming van de ouders noodzakelijk om onderzoek en behandeling te starten. Je hebt als ouder recht op informatie. Het is de plicht van de behandelend arts om daarin zo volledig mogelijk te zijn. Hij moet alle voor- en nadelen zo goed mogelijk uitleggen aan zowel de ouders als het kind.

Wanneer de ouders iets anders willen dan de arts en hij het gevoel heeft dat dit niet in het belang van het kind is, hoeft hij dat niet uit te voeren. In acute situaties mag de arts direct handelen zonder toestemming van de ouders, om zo verdere nadelige gevolgen voor het kind te voorkomen.
Het kan gebeuren dat ouders niet instemmen met een bepaalde behandeling of onderzoek, waardoor het kind in verdere problemen kan komen. Toch mag een arts dan niet zomaar de wens van de ouders terzijde schuiven. In zo’n geval kan hij een aan een maatregel van de kinderbescherming aanvragen. Hierdoor kun je als ouders tijdelijk in je ouderlijk gezag beperkt worden. Ouders mogen altijd aanwezig zijn behandeling, maar ze zijn dit niet verplicht. Het is voor het kind natuurlijk wel fijner wanneer tenminste één van de ouders aanwezig is. Ook hebben de ouders recht op inzage van het medische dossier. Wanneer inzage in het medisch dossier door de ouders niet in het belang van het kind is mag een arts inzage weigeren.
spanningsboog
De zorg voor een zorgintensief kind kan een spanningsboog opleveren die niet makkelijk is. Waar ligt voor jou de grens in behandeling? Ligt die grens voor je partner op dezelfde plek? Komt die grens overeen met de grens die de artsen voelen? Dit kan gelden voor de behandeling van je kind als voor jezelf. Het is van belang dat je hier open over praat met elkaar. Spreek verwachtingen uit, ga het gesprek aan en hoor elkaars argumenten.

Ook wanneer jullie visie als ouders uiteen loopt met de visie van de behandelend arts is het van belang dat er een open dialoog blijft. In principe stellen jullie allemaal het belang van het kind voorop. Mocht het echt niet werken tussen jullie en de arts, kijk dan of de behandeling door een andere arts overgenomen kan worden.

wat als het fout gaat?

Ondanks dat je kiest voor het behouden van de zwangerschap kan het je gebeuren dat je kind tijdens de zwangerschap of na geboorte toch komt te overlijden. In dat geval zul je je moeten gaan richten op een aantal regelzaken.

aangifte bij gemeente
Levenloos geboren kinderen tot 24 weken zwangerschap hoef je niet aan te geven bij de gemeente, maar het mag wel. De gemeente heeft dan wel een bewijs van een arts nodig waaruit blijkt dat dit kind overleden is vóór de 24e week van de zwangerschap. Na 24 weken zwangerschap ben je verplicht binnen 3 dagen na de geboorte je kind aan te geven bij de gemeente. Bij een doodgeboren kind wordt er alleen een akte van overlijden opgemaakt. Wanneer het kind binnen de aangiftetermijn van 3 dagen na de geboorte overlijdt, wordt er zowel een akte van geboorte als van overlijden opgemaakt.

Door je kind een voornaam te geven, geef je ook erkenning aan zijn of haar bestaan. Het kind zal automatisch de achternaam van de vader krijgen wanneer de ouders getrouwd zijn. Je mag als ouders zelf, onafhankelijk van de duur van de zwangerschap, je kind bijschrijven in jullie trouwboekje. Wanneer je niet bent getrouwd kan het kind alleen de naam van de vader krijgen wanneer jullie het kindje tijdens de zwangerschap en voor het overlijden hebben erkend bij de gemeente.

wet op de lijkbezorging
De Wet op de lijkbezorging (Wib) geeft een aantal regels rondom het begraven of cremeren van personen. Zo mag je een overledene niet eerder dan 36 uur na overlijden en niet later dan 6 werkdagen na overlijden begraven of cremeren. Ook mag je alleen begraven op een officiële begraafplaats of cremeren in een crematorium. Is je kind vóór 24 weken zwangerschap geboren en is het kind binnen 24 uur komen te overlijden, dan mag je zelf bepalen wat je met het overleden kind doet. Is je kind na 24 weken zwangerschap geboren en overleden, dan ben je verplicht je kind te begraven op een officiële begraafplaats of te laten cremeren in een crematorium.

afscheid organiseren
Meestal zijn kinderen vanaf 24 weken zwangerschap al meeverzekerd in je uitvaartpolis.
Je kunt met je eigen verzekeraar contact opnemen om de voorbereidingen te treffen. Ook zijn er uitvaartverzorgers die zich nadrukkelijk inzetten voor dit soort begrafenissen.

Het kan heel waardevol zijn om naast foto’s van de geboorte en de periode daarna, ook foto’s te hebben van de begrafenis of crematie. Het kan heel helend zijn om die foto’s samen terug te kijken of ze op de geboortedag er nog eens bij te pakken. Bovendien kun je je zo op de dag zelf volledig richten op het afscheid nemen van je kind. Ook kunnen je andere kinderen zo de herinneringen aan dit kind behouden.

De meeste ziekenhuizen bieden je een mandje aan waarin je je kind mee naar huis kunt nemen of begraven, mochten jullie daarvoor kiezen. Je kunt natuurlijk ook zelf voor een mandje of kistje zorgen. Er is behoorlijk wat keuze, zoals je op deze sites kunt zien. Je kunt ook een dekentje of een knuffel gebruiken die je misschien ook al voor je kind had klaarliggen.

mogelijkheden
Je kunt er voor kiezen om je kind na de geboorte achter te laten in het ziekenhuis. Zij zullen dan zorgen dat je kind gecremeerd wordt. De as wordt dan uitgestrooid op een speciaal kinderveld van de plaatselijke begraafplaats. Je kunt in dat geval niet bij de crematie zijn en ook niet bij de uitstrooiing van de as. Je kunt wel, als je dat wil, een bevestiging thuisgestuurd krijgen dat de verstrooiing van de as heeft plaatsgevonden.

Je kunt er ook voor kiezen om je kind zelf te laten cremeren. Een crematorium heeft dan wel een bewijs van een arts nodig waaruit blijkt dat dit kind overleden is vóór de 24e week van de zwangerschap. Het kan bij deze heel jonge kinderen voorkomen dat er weinig tot geen as overblijft, hoewel een crematorium dit altijd zal proberen te voorkomen. Je kunt de as verwerken in een sieraad, bewaren in een asbus, vermengen met inkt in een tatoeage of verf voor een schilderij. Uitstrooien van de as mag op een speciaal strooiveld of op open zee. Neem contact op met je gemeente wanneer je dit op openbare grond wil doen.

Ook ben je vrij om zelf een begraafplaats uit te zoeken. Dit kan een grafje zijn op een kerkhof, waar vaak speciale veldjes zijn voor deze jonge kinderen. De beheerder van de begraafplaats heeft dan wel een bewijs van een arts nodig waaruit blijkt dat dit kind overleden is vóór de 24e week van de zwangerschap. Je mag je kind ook in je eigen tuin begraven. Overdenk daarbij goed of je de mogelijkheid wil hebben bij verhuizing de overblijfselen mee te nemen of niet. Wil je je kind in openbare grond begraven, dan moet je daarvoor toestemming bij de gemeente voor vragen.